Eurovision Tarihine Giriş (ESC101) - Bölüm 1

[kburakcan]

Merhaba değerli Musiverse ailesi. Ben Burakcan Karadağ. Çoğunuzun tanıdığı üzere çocukluğumdan beri aktif bir Eurovisionseverim. Bildiğiniz gibi Eurovision Şarkı Yarışması, 1956'dan bu yana Avrupa'nın birliğinin sembolü olmuş, 1300'den fazla şarkıyı ve şarkıcıyı ağırlamış, nice Dünya yıldızları doğurmuş veya misafir etmiş, Dünya'nın en çok seyredilen ve en büyük müzik yarışmasıdır. Benim için Eurovision bir tutkudur, bir aşktır, bir yaşam tarzıdır, bir yoldaştır, bir sevgilidir; gerçekten de böyle. 1956'dan günümüzde kadarki tüm şarkıları dinlemiş, tüm yarışmaları izlemiş, sahne önünde ve sahne arkasında olmuş olayların büyük bir kısmını bilen biri olarak Musiverse çatısı altında gerçekleştirebileceğim bir fikir geldi aklıma. Geçtiğimiz hafta bir gün eski Eurovision şarkılarından rastgele açıp dinleyip nostalji yaparken, kendi kendime dedim ki "Yahu bu şarkıların hepsinin ayrı bir hikayesi, ayrı bir olayı, ayrı yaşantıları var. Ben bunları insanlara da anlatayım.". Ve hemen @Jon ve @Onur ile irtibata geçtim. Sağolsunlar onlar da bu fikri çok beğendiler ve işi resmiyete döktük. İsmi ben belirledim, yöneticiler de beğendiler; bundan böyle burada "Eurovision Tarihine Giriş (ESC101)" başlığı altında haftalık olarak rastgele seçtiğim 5 Eurovision şarkısının öyküsünü ve Eurovision öncesi ve sonrası yaşadıklarını anlatacak, aralarda da Eurovision tarihinde yaşanmış olan bazı genel kültür bilgileri vereceğim. Umarım sizler de beğenir ve yorumlarınızla fikirlerinizi beyan edersiniz. İşte Eurovision Tarihine Giriş'in (ESC101) ilk bölümü sizlerle:

İlk şarkımız Hollanda'dan geliyor. 1956'dan beri hayatına devam eden Eurovision Şarkı Yarışması, sömürgeci Avrupa ülkelerinin Afrika istilasından ve Afrika'dan kıtaya getirilen binlerce, milyonlarca siyahi için hiçbir şey ifade etmiyordu. Özellikle Portekiz, Fransa, Hollanda gibi Afrika'yı sömüren ve oradan ülkelerine köle getiren ülkeler, Eurovision'u bir "beyaz insan eğlencesi" olarak görüyorlardı. Siyahi şarkıcılar ile temsil edilme fikri bile Avrupa ülkeleri için bir "utanç" anlamına geliyordu. Lakin en vicdanlı Avrupa ülkesi Hollanda çıkmıştı. 1966 yılında Hollanda bu utancı sona erdirmiş, ve Surinam kökenli bir Hollandalı olan Milly Scott'u Eurovision'a gönderme kararı almıştı! Bu karar diğer sömürgeci Avrupa ülkeleri tarafından büyük bir kızgınlıkla karşılandı. Lakin Hollanda asla kararından vazgeçmedi ve Milly Scott'un "Fernando En Filippo" adlı şarkısı ile Lüksemburg'ta yapılan Eurovision 1966'ya gitti. Milly'nin sevinci sahneye çıkarken yüzünden okunuyordu.



Hem şarkıya başlarken, hem de şarkının sonunda salondan büyük alkış alan Milly Scott, her ne kadar sadece 2 puanla 15. olsa da, Eurovision tarihinin ilk siyahi temsilcisi olma gururunu hala büyük bir sevinçle taşıyor. Hollanda'nın bu hamlesinden sonra diğer sömürgeci Avrupa ülkeleri de daha fazla dayanamayacak, sadece 1 yıl sonra Portekiz Eurovision tarihinin ilk siyahi erkek temsilcisini gönderecek, ilk siyahi Eurovision birincisi ise çok uzun yıllar sonra, 2001 yılında görülecekti...

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

İkinci şarkımız ise İspanya'dan geliyor. 1961 yılında ilk kez Eurovision'a adım atan İspanya, 1936 yılından beri Francisco Franco yönetimindeki bir diktatörlük olarak varlığını sürdürüyordu. Diğer Avrupa ülkelerinin dostluğunu kazanamayan Franco, çareyi Eurovision'da görmüştü. Eurovision'da İspanya birinci olacak ve tüm Avrupa ülkeleri İspanya'ya sanatçı gönderecek ve Franco ile barışacaklardı. Bu düşünceyle hareket eden Franco, bu plan için 1968 yılını seçti. Lakin 1968 İspanya için hiç kolay bir yıl olmayacaktı. Zira Birleşik Krallık'ın en ünlü isimlerinden Cliff Richard'ın, "Congratulations" adlı şarkısıyla Eurovision'u kazanacağına kesin gözüyle bakılıyordu. Massiel'in "La La La" adlı şarkısı ile yarışmaya katılan İspanya, sahnedeki enerji ile herkesin beğenisini toplamış, fakat yine de insanların gözünde birincilik adayı olamamıştı.



Oylama başladı, İspanya sürpriz bir şekilde oylama boyunca Birleşik Krallık ile başa baş gitti, ve yarışma sonunda Birleşik Krallık'ı sadece 1 puan farkla geçerek 29 puanla birinci oldu! Hiçbir ülke İspanya'nın birinci olacağını beklemiyordu. Herkes şaşkındı. Fakat İspanyollar ve liderleri Francisco Franco sevinç içindeydi! Eurovision İspanya'ya geliyordu, Franco başarmıştı! İspanya, Eurovision tarihinin o zamana kadarki en şaibeli birinciliğini almıştı, lakin Franco bundan gocunmuyordu. 1969 yılında Madrid'de düzenlenen yarışmaya Avusturya ve Danimarka hariç bütün ülkeler katılmıştı; lakin Franco'nun şanssızlığı olsa gerek, yarışmayı ilk kez 4 ülke birden kazanmış; her ne kadar bu birincilerin içinde İspanya da olsa 1970 yılında bu sonuçları protesto etmek için birçok ülke yarışmadan çekilmiş, Eurovision'un geleceği tehlikeye girmişti; bunların hepsi Franco'nun hırsı yüzündendi. Lakin İspanya'nın yarışmayı hile ile kazandığına dair hiçbir kanıt yoktu. Kanıtlar Franco'nun ölümünden yıllar yıllar sonra, 2000li yıllarda ortaya çıkmıştı. Francisco Franco, İspanya'ya yüksek puan vermeleri karşılığında diğer yarışmacı ülkelerin dizilerini satın alıp İspanya'da yayınlatma ve aynı ülkelerdeki sanatçılara İspanya'da şöhret kazandırma vaadi ile puan satın almıştı. Kendileri de Birleşik Krallık'a bilerek puan vermemelerine rağmen yarışmayı sadece 1 puan farkla kazanmışlardı. İspanya, iki yıl üst üste gelen birincilikler ile zafer sarhoşu olacak, fakat 1969'daki birinciliğin ardından bir daha birincilik yaşayamayacaktı...

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Üçüncü şarkımız ise Birleşik Krallık'tan geliyor. Tarih 1971. Birleşik Krallık ve İrlanda arasında yıllardır süregelen "Kuzey İrlanda" problemi henüz ilk dönemlerindeydi. İrlanda Cumhuriyet Ordusu (IRA), Kuzey İrlanda'yı Birleşik Krallık "zulmünden" kurtarmak için gerilla savaşı vermekte, İngiliz Ordusunu gün be gün çaresiz duruma düşürmekteydi. Lakin bu problem iki ülke için de Eurovision Şarkı Yarışması'nda yer almayı engelleyen bir durum olmamıştı. Birleşik Krallık 1968'te 1 puan farkla birinciliği kaçırmış, 1969'da ise İspanya, Hollanda ve Fransa ile birinciliği paylaşmıştı. İrlanda ise Eurovision tarihinin en düşük katılımlı senelerinden biri olan 1970 yılında Dana'nın "All Kinds of Everything" şarkısı ile ilk birinciliğini kazanmış, 1971 yılında yarışmayı Dublin'e getirmişti. BBC, İrlanda'da yapılacak yarışma için ince eleyip sık dokuyor, ve en ideal temsilciyi bulmaya çalışıyordu. Dublin'de yapılacak olan yarışmaya bir İngiliz sanatçı göndermek sahnede bir skandala, bir olaylar silsilesine, bir protestoya sebep olabilirdi. Zira İrlanda halkı İngilizlere karşı büyük bir kin besliyordu. BBC, bu olayların önünü kesmek için Gal veya İskoç bir temsilci seçebilirdi; lakin İrlanda'nın inadına mı yaptılar bilinmez lakin bir Kuzey İrlandalı temsilci göndermeye karar verdiler! Evet, Birleşik Krallık, İrlanda'da yapılacak olan Eurovision'a 2 ülke arasında savaşa sebep olan Kuzey İrlanda'dan bir isim göndermeye karar verdi! O isim Clodagh Rodgers'tı. Rodgers o zamanlar henüz 24 yaşında bir kızdı ve iki ülkede de hatrı sayılır bir ünü vardı. Rodgers, iki ülke arasında barış sağlamak ümidiyle bu teklifi kabul etti. Lakin bu olayın duyulmasının ardından IRA, Rodgers'e yarışmadan çekilmesini, aksi takdirde canından olacağını söyleyen tehditler göndermeye başladı. Rodgers korkmuş, fakat BBC'nin ısrarı üzerine yarışmadan çekilmemişti. Takvimler 3 Nisan 1971'i gösterdiğinde beklenen an gelmiş ve Eurovision anı gelip çatmıştı. Sahneye 9. sırada çıkan Birleşik Krallık temsilcisi Clodagh Rodgers şarkıya başlamadan önce seyirciden bir alkış bile almamıştı. Beklenen oluyordu; Rodgers, şarkısını söylerken bir protesto ile karşılaşmaktan korkar bir halde şarkısını söylemeye başladı.



Lakin şarkı bittiğinde salondan büyük bir alkış koptu. Rodgers başarmıştı, tepkisiz bir şekilde şarkısını bitirmiş ve sırasını savmıştı. Yarışmanın sonunda ise İrlanda jürisinden 7 puan almayı başarmış ve toplamda 98 puan alarak yarışmayı 4. sırada bitirmişti. Bu "zafer"in ardından Rodgers Birleşik Krallık'ta büyük bir sevgiyle karşılanmış ve bir halk kahramanı olmuştu. Fakat hala IRA'dan tehditler almaya devam ediyordu. Rodgers'ın bu ölüm korkusu 1998 yılına kadar, İrlanda ve Birleşik Krallık arasında barış ilan edilene kadar sürdü. O barış ile beraber, Rodgers de rahat bir nefes almıştı...

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Sıradaki şarkımız Norveç'ten geliyor. 1960'tan beri Eurovision'a katılan Norveç, yarışmaya katıldığı 12 sene içinde iki kere sonuncu olmuş, bunların biri "0 puan" ile gelmişti. Ayrıca 12 yılda sadece bir kere 3. sıradan ilk 3'e girebilen Norveç, artık bir Eurovision birinciliği istiyordu. 1973 yılına gelindiğinde Norveç, birincilik için çok çılgın bir şarkı hazırladı. 1973 yılında Eurovision'a 17 ülke katılıyordu, ve Norveç'in şarkısı bu 17 ülkenin insanlarının tamamı tarafından anlaşılmalıydı! Bu fikir ile yola çıkan Norveç, dönemin ünlü sanatçılarını "Bendik Singers" adı altında topladı ve "It's Just A Game" adlı bir şarkı ile Eurovision macerasına atıldı. Bu şarkı, yarışmaya katılacak olan 17 ülkenin tamamının dilinde cümleler içeriyordu; yani İngilizce, Fransızca, İspanyolca, İtalyanca, Hollandaca, Almanca, İrlandaca, İbranice, Sırp Hırvatçası, Fince, İsveççe ve Norveççe olmak üzere tam 12 dilde!



Büyük bir ümitle Eurovision sahnesine çıkan grup, salondan çok büyük bir destek gördüler. Lakin ülke jürileri aynı desteği göstermeyecekti. Norveç'te televizyonları başındaki insanlar birincilik kutlamaları için evden çıkmayı beklerken, Norveç yarışmada sadece 89 puanla 7. olabilmişti. Bu büyük hayal kırıklığının ardından bir daha böyle çok dilli şarkılar Eurovision sahnesinde görünmeyeceki, ta ki 2012 yılına kadar. 2012 yılında Bulgaristan böyle çok dilli bir şarkı gönderdi (Love Unlimited), lakin 11 farklı dil içeren şarkı sadece 1 dil farkla Norveç'in bu şarkısının rekorunu egale edemedi. Eurovision tarihinin en çok farklı dil içeren şarkısı ünvanı, hala Norveç'in bu şarkısına aittir.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

İlk bölümümüzün son şarkısı ise İtalya'dan. Tarih 1974. Tam 10 sene önce İtalya'ya ilk Eurovision birinciliğini kazandırmış olan Gigliola Cinquetti, ikinci birinciliği de kazandırmak için Eurovision'a katılmaya karar verdi! "Si" (Evet) adlı şarkısıyla İtalya'yı Eurovision'da temsil etme hakkı kazanan Cinquetti, büyük bir mutlulukla şarkısını Avrupa'ya tanıtmaya başlamıştı. Lakin bir sıkıntı vardı; hem de kendi ülkesinde. İtalya, Eurovision'dan 1 ay sonra bir referanduma gidecek, İtalyanlar 1970 yılında yasalaşan "Eşlerin boşanma hakkına sahip olması"nı içeren kanunun yürürlükten kalkması isteğini oylayacaklardı. Cinquetti'nin şarkısı, baştan sonra "Si, si, si, siii" kelimesini kullanıyor ve Türkçesi ile "Evet, evet, evet" diyerek insanların kafasında referandum ile ilgili soru işaretleri oluşturuyordu. Zira referandumdaki oy pusulalarında sadece "Si" ve "No" şıkları olacaktı. İtalyan Devlet Televizyonu RAI, bir ara Gigliola Cinquetti'nin bu şarkıyı bilerek hazırladığını, referandum sonuçlarına etki etmek istediğini bile düşündü. Bu tartışmaların ardından Avrupa genelinde yarışmadan önce büyük bir destek kazanan "Si"nin İtalya'daki bütün televizyon ve radyolarda çalınması yasaklandı! İtalya, kendi Eurovision şarkısını dinleyemiyordu. Gigliola Cinquetti, asla referandum sonucunu etkilemek gibi bir niyeti olmadığını belirtse bile bir sonuç elde edememişti. Yarışma günü gelip çatmıştı ve İtalya halkı henüz Eurovision şarkısını dinleyememişti. İnsanlar, canlı canlı dinleme ümidiyle televizyon karşısına oturdu. Eurovision Şarkı Yarışması başladı. İtalya en son sırada sahneye çıkacaktı; yani 17. sırada. 16. sıradaki Portekiz'in şarkısı bitti ve sıra İtalya'ya geldi derkeeeen... İtalyan Devlet Televizyonu RAI yayını kesti. Evet, şarkılarını ilk kez Eurovision sahnesinde dinlemeyi uman İtalyanlar, şarkılarının sırası geldiğinde yayının kesilmesinin şoku içindeydiler. RAI, şarkı bitene kadar yayını kesmişti. İtalyanlar bu şok ile sarsılırken Avrupa bu efsane şarkıyı canlı canlı dinliyordu...



Şarkı bitmiş, RAI tekrar yayına dönmüştü. İtalyanlar şarkılarını bilmeden puanlamayı izleyecek, hiç duymadıkları şarkıları için oy bekleyeceklerdi. Lakin o da ne! Puanlama başladı, skor tablosu ekranda görüldü, ve RAI tekrar yayını kesti! Puanlama sırasında İtalya'ya gelecek puanlar sırasında şarkının isminin söyleneceğinden ötürü RAI, puanlamayı da göstermeme kararı almıştı. İtalyanlar bu üzüntü ile televizyonlarının başından kalkarken, ülkelerinin 2. olduğunu anca yarın sabah gazetelerden öğreneceklerdi... Cinquetti'nin şarkısı "Si", Eurovision'dan sonra 1 ay 6 gün daha İtalya'nın hiçbir radyo ve televizyonunda yayınlanmadı; ta ki 12 Mayıs 1974'te referandum yapılana kadar. RAI'nın sansürü "işe yaramış" ve sandıktan "No" %59 gibi bir sonuç ile galip çıkmıştı. "Si" ise sadece %41'de kalmıştı. İtalya bu sonuçların ardından ilk kez 1974 Eurovision şarkısını dinleme fırsatına kavuşmuş, fakat artık kimsenin bir şevki kalmamıştı...

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

İlk bölüm burada sona erdi. Haftaya ikinci bölümde görüşmek üzere, hoşçakalın! Okuduğunuz için teşekkürler; yorumlarınızı da bekliyorum.

[Jon]

ya roman okur gibi okudum, muhteşem anlatmışsın her şeyi burakcan hocam. ellerin sağlık

ilk siyahi temsilci demek bu detayı bilmiyordum oldukça hoşuma gitti. hatta avrupanın siyahi temsilcilere burun kıvırdıklarına dair de hiçbir fikrim yoktu. nerden nereye diyelim şarkıyı pek beğenmesem de kadının saçlar şekil

diktatör gibi diktatör yaaa ahaha ne güzel müzik yoluyla işleri halletme fikirleri, çabaları falan 1 puan farkla kazanmak kalpten götürmeli olmuş tam. sen bir de sonra 69'da da kazan ve o günden bugüne bir daha galibiyet gelmesin. francisco yürekli insanları ispanya'nın başına davet ediyoruz şarkıyı sevdim!

bunun hakkında da hiçbir bilgim yoktu, bunu öğrendiğime sevindim. birleşik krallık çok akıllıca bir hamle yapmış bence. irlanda'nın kadının bu kadar üstüne gitmesine üzüldüm. temsilci sonuçta yahu napsın kız şarkı eğlenceli, hoşmuş.

bu rekordan da hiç haberim yoktu ama sorsalar cidden love unlimited derdim sanırım ben de, bir dille rekora ortak olamamış bulgaristan sağlık olsun bu tarz şarkılar ülkelere oynamalı geliyor halk oylasa belki kotu bi derece almazdı ama jüri yememiş şarkı çizgifilm müziklerine benziyor.

işte bu en şok olduğum olay oldu. italyan halkı neler çekmiş be sen şarkını dinleyeme, canlı yayında da başarama, oylamada da bi darbe daha güler misin ağlar mısın hesabı. ne referandummuş be bi de üstüne hayır fazla çıkmış işe yaramış gibi şarkı harikaymış yalnız, çok beğendim.

[elayz]

Öncelikle ''fan'' sözcüğü yerine daha çok anlam katan sözcükler kullandığın için tebrik ederim seni ESC için hislerimin tercümanı olmuşsun benim içinde bir tutku yaşam tarzıdır. Bende öyle kendimi bildim bileli izlerim takip ederim.Çocukken izlerken uyuyakaldığım o üzücü anlarda olmuştu Ben keyif aldım yazından sayende bir kez daha geçmişe gittim ki uzun zamandır geçmişe dönük bir şeyler yapmamıştım ilaç gibi geldi bu yazı desem yeridir fazla uzatmayayım emeğine yüreğine sağlık Burakcan gelecekte ki yazılarını merakla bekleyeceğim

[kburakcan]

Beğenmenize çok sevindim @Jon ve @elayz Okudunuz, zaman ayırdınız, çok teşekkürler

Yaa işte tarihte neler neler var... Benim de en çok üzüldüğüm olay İtalya olayı burada Yazık insanlara... Bizim başımıza gelse çıldırırdım

[Agartha]

Çok güzel bir düşünce gerçekten.Hepsini de çok güzel anlatmışsın.Tebrik ve teşekkür ederimmmm.

[kburakcan]

Çok güzel bir düşünce gerçekten.Hepsini de çok güzel anlatmışsın.Tebrik ve teşekkür ederimmmm.

Beğenmene çok sevindim Ben teşekkür ederim zaman ayırıp okuduğun ve beğendiğin için

[Eros]

Yazına bayıldım, devamını bekliyorum.

[Parthenios]

Huhuuu Burakcan istediğini gerçekleştirmiş. Hepsini ayrı ayrı zevkle okudum yazının devamını merakla bekliyorum gerçekten. Emeğine sağlık

[kburakcan]

Yazına bayıldım, devamını bekliyorum.

Çok teşekkürler Devamı haftaya

Huhuuu Burakcan istediğini gerçekleştirmiş. Hepsini ayrı ayrı zevkle okudum yazının devamını merakla bekliyorum gerçekten. Emeğine sağlık

Aynen, valla gerçekleştirdim Çok sevindim beğenmene, çok teşekkürler

[Onur]

Ellerine sağlık çok güzel bir yazı olmuş. Bir tek İtalya'nın olayını biliyodum. Onun dışındakiler benim için oldukça güzel oldu.