Ruhu Heykele Dönüştürmek Lorenzo Bernini

[Eros]

Roma’da bulunan pek çok eserin mimarı olan Giovanni Lorenzo Bernini, 1598 yılında Napoli de doğdu. Aynı zamanda Floransalı heykeltıraş Pietro’nun oğlu olan Bernini, 1605’te ailesiyle birlikte Roma’ya taşındı. Sanatçı Barok üslupta; mimarlık, heykel, resim gibi pek çok alanda eserler üretmiştir. Bernini’nin ilk dönem heykellerinde Michelangelo’nun etkisi hissedilir.



Lorenzo Bernini

Apollon ve Daphne’nin hikayesini anlattığı heykel çalışmasında, ifadeler oldukça net ve etkileyicidir. Apollon’un Daphne’yi yakalama anı ve Daphne’ninin yüzündeki endişe ve hüzün net bir ifade ile verilmiştir. Hikayeye göre  Apollon, Yunan deniz tanrılarından biri olan Peneus’un kızı Su Perisi Daphne’ye aşık olmuştur. Daphne’ye umutsuzca aşık olmasının nedeni, aşk tanrısı Eros’un oklarından birine hedef olmasıdır.



Apollon aslında çok iyi bir okçudur ve kendiyle övünmeyi çok sever. Bir gün kendisi gibi iyi bir okçu olan Afrodit’in oğlu genç Eros ile karşılaşır ve onun okçuluk kabiliyeti ile ilgili alaycı sözler söyler. Buna karşılık, Eros öç almak ister ve iki ok hazırlar. Biri altın suyuna batırılmıştır ve saplandığı kişiye tutku ve sonsuz aşk verecektir. Diğer ok ise saplandığı kişiyi aşk ve tutkudan tamamen uzaklaştıracaktır. Altın ok Apollon’un kalbine saplanır ve Daphne’ye umutsuzca aşık olur. Fakat ne yazık ki diğer ok Daphne’nin kalbine saplanmıştır. Daphne, Apollon’dan sürekli kaçar ve aşkını reddeder.



Bir gün Daphne yine kaçarken Apollon’la karşılaşır ve kaçmaya başlar. Bu sefer yakalanacağını anlayan Daphne babası Peneus’dan yardım ister. Peneus, Daphneyi Defne ağacına dönüştürür ve Apollon ona ulaştığında kalp atışları halen duyulmaktadır. Daphne sonsuza dek defne ağacı olarak kalacaktır. Ama içinde aşk ateşi yanan Apollon, onu unutmayacağına ve unutturamayacağına söz verir ve zaferlerin simgesi başlara konan bir taç olarak unutulmamasını sağlar. Tüm Apollon heykellerinin başında gördüğümüz defne yapraklarından yapılmış tacın sebebi de budur. Rönesans dönemde gördüğümüz ideal vücut ölçülerin etkisi burada hissedilir.



Bernini “Davut Heykeli”

Davut’un Golyat’a saldırmaya karar verdiği anı simgelemeyen sahnede ise yüzdeki kararlılık ve inanç hemen fark edilir. Sanatçının bu çalışmasında Rönesans dönemden uzaklaştığı hemen hissedilir. Vücuttaki oranlar değişmiş, naif ifadeler yerini güçlü ve sert bir ifadeye bırakmıştır. Davut’un vücudu Michelangelo’nun tasvirinin tam tersidir. Sanatçının bir diğer özelliği ise, çalışmalarında ışığı ustaca kullanmasıdır.



Michelangelo “Davut Heykeli”

Sanatçının barok döneme geçişini kanıtlayan bir diğer eseri ise Persephone’nin Kaçırılışı adlı çalışmasıdır. Hades’in sıkıca tuttuğu Persephone çaresizce kurtulmak için var gücüyle mücadele etmektir. Sanatçının diğer çalışmalarında olduğu gibi burada da güçlü ifadeler hemen dikkati çeker.





Santa Maria Della Vittoria Kilisesi’nin Mihrap nişin de tasvir etti Azize Teresa’nın vecdi sahnesi birçok kişi de hayranlık uyandırmıştır. Bir bulut üzerine uzanmış Azizenin yüzünde fiziksel acı ile beraber duyulan ruhsal haz vardır.



Gözleri kapalı olan Teresa’ya, karşısındaki melek oku saplamış ya da saplamak üzeridir. Azize Teresa bulutun üzerinde yükselmektedir. Bu sırada Tanrı’nın ilahi ışığı onu karşılamaktadır. Bir azizenin ölüme hazırlanışı sanırım bu denli ifadelerle anlatılamazdı.

Bernini’nin En çok bilinen eseri Dört Irmak Çeşmesi’dir. Dört Irmak Çeşmesi derin bir havuza yerleştirilmiş, kırık kaya parçalarının ortasına dikilmiş büyük bir Mısır obeliskinin etrafında geliştirilmiştir. Kayaların arasından dört Tanrı, dünyanın dört yanını sembolize eden dört nehrin; Tuna, Nil, Ganj, Rio della Plata’nın sularını temsil eder.



Bernini’nin önemli eserlerinden biri ise, Costanza Bonarelli’nin büstüdür. İddialara göre Bernini bu çalışmasında, aşık olduğu kadını tasvir etmiştir.



Sanatçı için bir diğer iddia ise; kendi büstünü yaparken, dehşet ifadesini yakalayabilmek için kolunu ateşe soktuğu ve o anda aynaya baktığıdır.